Skąd Polska ma gaz?
Według szacunków zużycie gazu ziemnego w Polsce w 2022 roku spadło o 16-17% w stosunku do roku poprzedniego. Takie informacje przekazał resort klimatu Polskiej Agencji Prasowej. W pierwszej połowie sezonu zimowego 2022/2023 zużycie spadło o około 18%. W 2021 wyniosło ponad 23 mld m³. Jak Polska zapewnia takie zasoby? Skąd pochodzi gaz, z którego korzystamy na co dzień?
Skąd Polska ma gaz – dostawy w poprzednich latach
Na początek sprawdźmy, z jakich krajów błękitne paliwo docierało do Polski w minionych latach. W 2021 roku głównym źródłem gazu ziemnego w Polsce była Rosja. Import gazu do Polski z tego kraju wyniósł 9,9 mld m³. Dla porównania całoroczne zużycie gazu w Polsce w 2021 wyniosło 23,3 mld m³. Łatwo więc policzyć, że w 2021 naprawdę duża część gazu ziemnego zużywanego w naszym kraju pochodziła z Rosji. Na drugim miejscu znalazł się gaz LNG importowany do Polski przez gazoport w Świnoujściu. Ten kierunek importu odpowiadał w 2021 roku za 20% całego zużycia. Kolejne źródła gazu w Polsce w 2021 to wydobycie krajowe oraz import z tak zwanego kierunku zachodniego i południowego.
W 2022 import gazu z Rosji stanowił już tylko 20% rocznego zużycia. Od I kwartału 2023 roku Polska już w ogóle nie importuje rosyjskiego gazu. W tym okresie 85% stanowił import LNG oraz gaz z Baltic Pipe. Gdyby nie wykorzystanie tego gazociągu, Polska musiałaby ograniczyć zużycie gazu w I kwartale 2023 roku o 44%.
Zanim doszło do inwazji na Ukrainę, gaz płynął w Polsce ze wschodu na zachód, a obecnie z zachodu na wschód i z północy na południe. W I kwartale 2023 roku import z północy wzrósł trzykrotnie w stosunku do 2021 roku. Planowane są kolejne działania, które mają zwiększyć możliwości importu z tych kierunków. Jest to między innymi budowa interkonektora Stork II. Dzięki niemu dwukrotnie wzrosną możliwości przesyłu między Polską i Czechami. Interkonektor to połączenie, które umożliwia przepływ energii (w tym przypadku gazu) między sieciami.
Warto więcej miejsca poświęcić gazociągowi Baltic Pipe. To kluczowy element uniezależnienia Polski od gazu z Rosji. Ma 900 km długości, a jego docelowa moc przesyłowa wynosi 10 mld m³ rocznie. Otwarcie nastąpiło 1 października 2022 roku. Docelową moc przesyłu uzyskał 30 listopada 2022 roku. Dzięki Baltic Pipe powstała nowa droga dostawy gazu ziemnego z Norwegii do Danii i Polski, a następnie do odbiorców końcowych w krajach sąsiednich. Inwestycja kosztowała co najmniej 1,6 mld euro. Zatem skąd Polska ma gaz? To się zmieniło. Docelowo Polska nie będzie korzystać z błękitnego paliwa z Rosji, przynajmniej jeśli chodzi o gaz wykorzystywany w domach i w przemyśle.
Skąd Polska bierze gaz w 2023?
Jak podaje PKN Orlen, 2023 rok będzie pierwszym, w którym Polska nie będzie korzystać z importu gazu z Rosji. Jakie inne źródła gazu ziemnego w Polsce zastąpią dominujący w minionych latach kierunek?
Według oświadczeń koncernu PGNiG z Grupy Orlen już w 2022 roku połowa rocznego zużycia gazu trafiała do Polski za pośrednictwem gazoportu w Świnoujściu oraz z takich kierunków jak Norwegia i Litwa. Jedna czwarta rocznego zużycia w 2022 zaspokojona została gazem LNG importowanym z USA. Dywersyfikacja kierunków importu gazu do Polski to proces, który trwał już od kilku lat. W kwietniu 2022 dostawy rosyjskiego gazu ziemnego do Polski zostały całkowicie wstrzymane, co tylko przyspieszyło działania w tym kierunku.
Skąd Polska ma gaz w 2023 roku? Jeśli chodzi o kierunki importu, nie będzie tu raczej drastycznych zmian w stosunku do roku 2022. Gaz ziemny dla domu i dla firm, który trafia do Polski w 2023 to:
- gaz LNG dostarczany do terminala w Świnoujściu (importowany w dużej części z USA, ale także innych krajów),
- gazociąg Baltic Pipe, który umożliwia import gazu z Norweskiego Szelfu Kontynentalnego (Grupa Orlen prowadzi tam wydobycie na 17 złożach),
- gaz dostarczany interkonektorami Polska-Litwa i Polska-Słowacja,
- wydobycie własne.
Skąd gaz w Polsce – co się zmieniło? Jak sytuacja wygląda w UE?
W Unii Europejskiej zaszły duże zmiany w odniesieniu do źródeł pochodzenia błękitnego paliwa, zbliżone do tych, które miały miejsce w Polsce. Nie wszędzie doszło jednak do całkowitego zaprzestania importu gazu z Rosji. Do niektórych krajów rosyjski gaz nadal tłoczony jest rurociągami. Tak jest w przypadku Bułgarii, Czech, Słowacji, Grecji, Słowenii, Włoch czy Węgier. Niektóre z tych państw nie są w stanie szybko zastąpić rosyjskiego gazu. Inne, jak chociażby Węgry, nie chcą tego zrobić ze względów politycznych. Niepokojący jest także wzrost importu rosyjskiego gazu LNG do Europy. Eurostat szacuje, że w styczniu i lutym 2023 do Europy trafiło aż 17% więcej rosyjskiego gazu LNG niż w analogicznym okresie 2022. Rosyjski gaz LNG importują między innymi Belgia, Holandia oraz Hiszpania. W szerszej perspektywie zmniejszył się jednak udział Rosji jako źródła dostaw. Jakie zmiany zachodzą w innych państwach należących do UE?
Dla mieszkańców krajów Unii Europejskiej ostatnia zima zapowiadała się źle. Jednak większe problemy się nie pojawiły. Gazu wystarczyło, a to między innymi ze względu na dosyć ciepłą zimę.
W tle obaw o przetrwanie zimy nastąpiły diametralne zmiany w kwestii źródeł gazu. W 2022 roku dostawy gazociągowe z Rosji spadły o 56%, natomiast z innych rynków wzrosły o 67%. Wbrew wcześniejszym planom, Unia Europejska zaczęła rozbudowywać infrastrukturę gazową. Obecnie przesył z Rosji szlakami gazowymi jest około 6 razy mniejszy niż w 2021 roku. Podsumowując, rosyjski eksport do UE wyniósł w 2022 r. ok. 86 mld m³ i według Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) był najniższy od lat osiemdziesiątych.
Największym eksporterem gazu do UE została Norwegia. Jej dostawy stanowiły 27% wszystkich spoza Unii, a to wynik o ponad 7% wyższy niż w roku poprzednim. Największym dostawcą gazu skroplonego były Stany Zjednoczone – stanowił on 55% nierosyjskiego surowca, jaki trafił do UE. Tym samym eksport z USA do Europy wzrósł o 141 proc. w stosunku do 2021 roku. Inne kraje, z których zwiększyły się dostawy LNG, to m.in. Katar, Egipt, Wielka Brytania i Azerbejdżan, ale nie były to znaczące zmiany.
Dlaczego tak ważny jest gaz ziemny w Polsce i w innych krajach EU? Ze względu na wykorzystanie w przemyśle, do wytwarzania prądu i ogrzewania ok. 30% nieruchomości w Unii Europejskiej. Jeśli chodzi o konkretne zastosowania:
- wytwarzanie prądu i ciepła (obejmuje elektrownie i elektrociepłownie) – 31,4%,
- gospodarstwa domowe, czyli gaz w prywatnych mieszkaniach – 24%,
- przemysł 22,6%,
- inne zastosowania energetyczne i pozaenergetyczne – 11,4%,
- usługi – 10,6%.
Kto dostarcza gaz w Polsce?
Polska ma duże zapotrzebowanie na gaz ze względu na wykorzystywanie tego paliwa zarówno w gospodarstwach domowych, jak i w przemyśle. Kto dostarcza gaz w Polsce? Dominująca pozycję na rynku sprzedawców gazu w Polsce ma państwowa spółka PGNiG. Według szacunków udział tej spółki w rynku wynosił w 2022 roku aż 85%. Nie oznacza to jednak, że jest to jedyny sprzedawca gazu w Polsce. Wbrew pozorom nie znaczy to także, że oferta tej firmy jest najlepsza. W wielu przypadkach to właśnie alternatywne spółki obrotu gazem czy energią elektryczną, jak nasza firma, są w stanie zaproponować bardziej elastyczne i dopasowane do potrzeb klienta usługi. W naszej ofercie dostępny jest zarówno gaz ziemny dla domów, jak i gaz ziemny dla firm. W portfolio naszych usług dostępne są także specjalistyczne usługi dla podmiotów gospodarczych, takie jak kogeneracja, czy odkup nadwyżki energii elektrycznej produkowanej przez instalację fotowoltaiczną. Każdego, kto jest zainteresowany bliższym zapoznaniem się z naszą ofertą, zapraszamy do kontaktu z doradcą Klienta.
Import gazu w Polsce – główne kierunki
Jeśli chodzi o gaz ziemny dla firm, to zdecydowanie zwiększył się udział błękitnego paliwa z Norwegii. Gaz płynie do Polski także z Litwy, Czech oraz Niemiec, a mamy także nasze polskie złoża, które mają być rozwijane. Na razie dane wskazują jednak, że import surowca pochodzącego z Rosji nie został jeszcze całkowicie wstrzymany.
Czytaj także:
Czytaj także
Rola stacji regazyfikacji LNG w dostępie do gazu ziemnego
Skroplony gaz ziemny (LNG) zyskuje w Polsce na popularności, szczególnie w kontekście transformacji energetycznej i dążenia do redukcji emisji CO₂. Stacje regazyfikacji LNG odgrywają kluczową rolę w dostarczaniu gazu ziemnego do odbiorców przemysłowych, komunalnych i energetycznych, umożliwiając efektywne wykorzystanie tego czystego paliwa szczególnie na terenach niezgazyfikowanych.
Czym zastąpić węgiel w firmie bez dostępu do gazociągu?
W dzisiejszym świecie, gdzie troska o naszą planetę staje się priorytetem, a regulacje środowiskowe są coraz bardziej rygorystyczne, polski przemysł i energetyka stają przed pilną potrzebą transformacji. Czy istnieje paliwo, które pozwala osiągnąć cele ekologiczne bez kompromisów w zakresie efektywności i konkurencyjności? Tak – to skroplony gaz ziemny (LNG), który dzięki transportowi autocysternami może dotrzeć do każdej firmy, czyli nawet tam, gdzie brakuje infrastruktury przesyłowej.
Jak działa kogeneracja gazowa na terenach niezgazyfikowanych?
Współczesny przemysł stoi przed złożonymi wyzwaniami: rosnącymi kosztami energii, rygorystycznymi regulacjami środowiskowymi oraz presją społeczną na zrównoważony rozwój. Unijny Zielony Ład wyznacza ambitne cele – redukcję emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku i neutralność klimatyczną do 2050 roku. W tym kontekście kogeneracja, czyli jednoczesne wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej, zasilana skroplonym gazem ziemnym (LNG), staje się odpowiedzią na potrzeby przedsiębiorstw. Dzięki czystości spalania, wysokiej efektywności i elastyczności dostaw gazu autocysternami, LNG pozwala firmom nie tylko obniżać koszty, ale także budować przewagę konkurencyjną i wizerunek odpowiedzialnej marki.